Digor Sürgünleri

Çocukluğumuzda büyüklerimizin dünya ile iletişimini sağlayan tek iletişim aracı ERİVAN Radyosu’nun Kürtçe yayını idi. Biz çocuklar da büyüklerimiz gibi Türkçe bilmediğimiz için bu radyoyu mecburen dinliyorduk. Anadilimizde yayın yaptığı için çok haz alıyorduk. Radyo’nun her gün akşama doğru yarım saatlik yayınını dört gözle beklerdik.

Radyo’nun yayın akışı içinde çocuk tiyatroları, masallar, şiirler, hikâyeler ve türküleri her gün dinlerdik. Okuma yazma bilmediğimiz halde bu radyo hayal dünyamızı çok zenginleştiriyordu. Beş altı yaşlarındaki her Kürt çocuğu kırda, bayırda, yaylada kuzu otlatırken radyonun dengbejlerini, stranlarını yanık sesleri ile söylerlerdi. Ben ise stran söylemeyi hiç mi hiç beceremezdim.

Benim bu konuda merakım farklı gelişti. Anlatıcıların, dengbejlerin, edebiyatçıların ve şairlerin isimleri ve hayatları hep ilgi alanıma girdi. Lise hocam Orhan Alpaslan’ın hediye ettiği Erebe Şemo’nun ŞIWANE KURMANCA adlı romanı benim için dönüm noktası oldu. Bu konudaki merakım günden güne gelişti. Ardından yazarın diğer eserlerini elde ettim. Sonra Heciyê Cindî, Celilê Celil, Şikoyê Hesen, Ferikê Usıv, Mikailê Reşid ve benzeri dehaların eserleriyle tanıştım. Derken kendimi bir deryanın içinde buldum. Bu kültür dehalarının hepsinin Digor doğumlu olduklarını, Erivan Radyo’sunun ve Riya Teze Gazetesi’nin kurucuları olduklarını öğrendim. Pek bilinmez ama aynı zamanda Hitler faşizmini yenilgiye uğratan ve hepsinin de SSCB tarafından devlet nişanı aldıklarını yıllar sonra öğrendim.

Digor kökenli bu kültür dehalarını ve kahramanlarının hayatlarını bir biyografi eserle size sunmayı bir görev bildim. İstedim ki Digor’lular bu ölümsüzlerin hayatını irdelemelerini ve dünyanın da bu dehaların Digor doğumlu olduklarını bilmeleri.

Bu eserde çok renkli kişiliklerle karşılaşacağınızı ve beğenerek okuyacağınızı umuyorum.