Fransız Diplomatik Arşivlerinde Kürtler

Bu kitap, Fransız diplomatik arşivlerinde bulunan, 1874 ile 1945 yılları arasında kaleme alınan ve şimdiye dek Fransa’daki çeşitli diplomatik arşiv merkezlerinde gizli kalan, Kürtlere dair daha önce yayımlanmamış belgelerin bir derlemesidir.

Bu belgeler, özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun düşüşüne, Birinci Dünya Savaşı’nın sonuna, Suriye’deki Fransız mandasına, Irak’taki İngiliz mandasına ve Osmanlı İmparatorluğu’nun sonu ile İkinci Dünya Savaşı arasına tekabül eden dönemlerdeki Kürt meselesinin durumu hakkında değerli bilgiler sunmaktadır.

Belgelerin büyük çoğunluğu Fransız Dışişleri Bakanlığı, büyükelçilikleri, konsoloslukları ve istihbarat servislerinin arşivlerinden alınmıştır. Daha önce yayımlanmamış olan bu metinler, kaleme alındıkları tarihi toplu koşullar doğrultusunda Sabri Ciğerli ve Didier Le Saout tarafından sunulmuş ve analiz edilmiştir. Bunlar, Kürt milli hareketinin oluşumunun anlaşılmasını sağlarlar: Orta Doğu’da bölgesel düzenin yeniden örgütlenmesinde Fransa’nın oynadığı rolün ve bunun 1923’te Lozan Antlaşması’nın imzalanması sonrası Kürtlerin yaşadığı bölgeleri aralarında paylaşan güçlerle ve ortaya çıkan ulus-devletlerle ilişkilerinin pekişmesinin altını çizerler. Milletler Cemiyeti’ne, Dışişleri Bakanlığı’na, Fransız cumhurbaşkanlığına, Fransa büyükelçiliklerine Kürt liderlerin ve aydınların yazdığı tüm mektuplar, Kürtlerin uluslararası platformda bir devlete sahip olmaya dair hak iddialarını kabul ettirmekte başarısız olduklarına tanıklık etmektedir.

Bu kitap, bir yüzyıllık Fransız dış politikası gözünden, Orta Doğu’daki siyasi anlaşmazlıklar ve çıkarlar içinde Kürtlerin oynadığı rolün uzun solukluluğuna dair bir okuma ve analiz sunuyor.