Li hemû cîhanê, di derbarê folklor û geşedanên wê de, di teorî, dabeşkirin û belavbûna çîrokan de ji mêj ve xebatên pir giranbiha hatine kirin. Di vê xebatê de ji bo sûdwergirtina tevî van xebatan, rê û rêbazên berhevkariyê, bi kurtasî hatine helsengandin.

Ji alî dirûv, naverok, hûnandin û şêwaza vegotinê ve her şaristanî, welat, herêm û her wiha her bereke folklorîk û çîrok, xwedî taybetmendiyên cihê ne. Bi vê nêrînê çîrokên kurdan û bi taybetî çîrokên herêma Amedê ji alî şêwaz, dirûv, naverok, leheng û nîgaran ve hatine nirxandin. Bi wê ve girêdayî; şevbihêrk û rol û rista saziya dengbêjiyê û bandora wê ya di neqilkirina berên folklorîk de û bi taybetî li derdora çîrok û çîrokbêjiyê jî hatiye nirxandin.

Di çîrokbêjiyê de girîngiya herêma Amedê û çîrokên ku li vê herêmê hatine berhevkirin, li ser çend xalan hatine nirxandin û di dawiya berhemê de hatine bicihkirin.