Folklore Kurmani

-Amadekar: Tosinê Reşîd

Kitêba ku Serokkomarê Mahabad Pêşewa Qadî Muhemmed girtibû destê xwe, bild kiribû û gotibû, 'Home e Qur'ana Kurdan', 'Folklore Kurmanca' di nav weşanên Avesta de derket. Kitêba ku ji 760 rûpelî pêk tê, ji aliyê Tosinê Reşîd ve hatiye amadekirin.

"Folklore Kurmanca" ku Heciyê Cindî û Emînê Evdal amade kiriye di sala 1936an de ji aliyê 'Neşra Hukumeta Armenian Şêwrê' li bajarê Yêrêvanê hatiye nastir. Wan herdu zanyaran jî dema Cenga Cîhanê ya Yekem, dê û bav, mirovên xwe winda kirine û li sêwîxanên ermeniyan mezin bûne. Li sêwîxanê bi nasnama xwe re, zimanê xwe jî ji bîr. Piştî ji sêwîxanê derkevin, vedigerîn nav gelê xwe, ji nû ve zimanê kurdî fêr dibin û dest bi xebatên kurdî sew.
Berhevok ji gelek variantên destanên Kerr û Kulik, Mem û Zîn, Siyabend û Xecê, Memê û Eyşê, Zembîlfiroş, Leyl û Meclûm, Dewrêşê Evdî û Dimdim, bi sedan kilamen bengîtiyê, afirandinên gelêrî ji bo zarokan, kilamên govendê, hikyatên cimetê, kilamên Evdalê Zeynikê, afirandinên Feqiyê Teyran ku bi devkî di nav xelkê de dihatin gotin pêk tê.
“Home pirtûk di nava xebata folklorzaniyê ciyê xwe yî taybet digre. Çawa a meznaya xwe ve, wisa jî a serecema xwe ve ew heta niha dimîne wek xebateke tekane û bingehîn. Ev pirtûk bûye, ya ku Qazî Mehmedê nemir li Mehabadê girtibû destê xwe, bild kiribû û gotibû: 'Aha, ev e Qurana me.'
Şekroyê Xudo Mihoyî