Kürt Sorunu Seti - 5 Kitap Takım

Yazar: Vural Genç, Cihangir Gündoğdu, M. Hakan Yavuz, Mahmut Akyürekli, Hakan Özoğlu, Mahir A. Aziz

Set Içindeki Kitaplar; 

Dersim Kürt Tedibi 1937-1938 / Mahmut Akyürekli
Dersim'de 1937 ve 1938 yillarinda yasanan vahim olaylar, o dönemden günümüze tasinan bir yara olarak sosyal, siyasal, psikolojik sonuçlariyla birlikte içten içe kanamaya devam ediyor. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin kara kapli defterlerinde bilinçli olarak gözlerden irak tutulmus bu trajik geçmisin üzerindeki sis perdesi ise yeni yeni aralanmaya basladi. Dersim olaylari ve hemen akabinde devlet eliyle bölgede kurumsallastirilan yaptirimlar, günümüzde yogun biçimde tartisilan Kürt ve Alevi sorunlarinin tarihsel analizini yapabilmek için olmazsa olmaz ipuçlarini barindiran olgular artik. Bu vesileyle, o yillarda yasananlarin tanikliklar ve belgeler ekseninde objektif bir bakis açisiyla arastirilmasi, söz konusu travmatik sürecin adamakilli bilince çikarilabilmesi için hayati önemde. Mahmut Akyürekli, Dersim Kürt Tedibi adli kitabinda, yakin dönemin bu en önemli meselesine bilimsel yöntemlere sadik, sogukkanli bir yaklasimla egiliyor. Dersim'in "ötekilestirilmesi" sürecini adim adim betimlerken, olaylarin tarihsel arka planini anlasilir kilma gayesiyle konuyu bölgenin sosyal-siyasi yapisindan 1937-1938 olaylarina etki eden iç ve dis dinamiklere kadar uzanan genis bir çerçevede ele aliyor. Raporlar, arsiv çalismalari, döneme dair Meclis tutanaklari ve olaylari yasayanlarin sözlü tanikliklarini içeren kapsamli bir arastirmanin rafine bir toplami Dersim Kürt Tedibi. Mevzuyla ilgili akademik manada uzun yillar boyunca süren bilgi kirliligini, çeliskili aktarimlari, arastirmaci titizligiyle elestirel bir elemeden geçiren Akyürekli, Dersim'e düzenlenen askeri harekâtlarin gelisimini, gerçeklestirilme biçimlerini ve sonuçlarini, dönemin önemli tarihsel kisiliklerini ve sosyal gruplarini da ihmal etmeden anlatiyor. Dersim Tedibi 1937-1938, 1930'lu yillarda Dersim cografyasinda yasananlari, sürece etki eden taraflarin ve aktörlerin tümünü içeren düzlemde, objektif bir analiz çerçevesinde kavrayabilmek için faydalanilacak önemli bir basvuru kitabi

Dersim'de Osmanli Siyaseti Izâle-i Vahset, Tashîh-i Itikâd ve Tasfiye-i Ezhân 1880-1913 / Cihangir Gündogdu - Vural Genç
Ussama Makdisi, Bati merkezli modernite anlayisinin hâkim oldugu bir dönemde her ulusun kendi Sark'ini yarattigindan ve Osmanlilarin da bundan muaf tutulamayacagindan söz eder. Osmanli yönetici seçkinlerinin zihinsel arka planindaki Sark'i büyük oranda Dersim gibi ulasilmasi güç cografyalarda yasayan ve merkezi otoriteye itaat etmeyen asiretler gibi nüfus gruplari olusturuyordu. Bu kitapta ele alinan layihalar bu algiya dair sayisiz örnekler sunmaktadir. Dersim'e dair kaleme alinan layihalarda siklikla kullanilan bu oryantalist söylemde yerli halk, kesfedilmeyi ve akabinde "medenilestirmeyi" bekleyen egzotik bir öge olarak karsimiza çikar. Dersim, bu zihin dünyasinda, Osmanli dünyasinin "vahsi Afrika akvami" olarak tasavvur edilmekte ve ona karsi alinacak tedbirler için Ingiliz kolonyalizminin Sudan pratikleri örnek olarak sunulmaktadir. Layihalarda ideal Dersimli, mutî, vergi ve asker yükümlüklerini yerine getiren, padisah ve halifesine itaatte kusur etmeyen Hanefi bir zümre olarak tasavvur edilirken, asker ve sivil bürokratlar bu dönüsümü saglamakla sorumlu tutulur. Bu kimseler Dersim'in "Afrika'nin akvâm-i vahsiyesini andirir" topluluklari karsisinda kendilerine medenilestirici bir misyon atfederler. Bu nedenle layihalarda Osmanli eliti kendi kolonyal pozisyonu çerçevesinde Dersim'de yerlesik nüfusu modern öncesi döneme ait "sakîlik," "göçebelik" "rafz ü ilhad" terminolojisi çerçevesinde degerlendirecek ve buraya yönelik müdahalesine mesruiyet kazandirmak isteyecekti. Cihangir Gündogdu ve Vural Genç halen University of Chicago ve Istanbul Üniversitesi'nde Osmanli siyasi ve sosyal tarihi alanlarinda doktora çalismalarina devam ediyorlar.

Dewleta Osmanî û Neteweperwerên Kurd / Hakan Özoglu
Bu kitap 1.baskisi 2005 yilinda yayinlanan Osmanli Devleti ve Kürt Milliyetçiligi Kitabinin Kürtçe baskisidir. Türkçe Arka Kapak : Türkler ve Kürtler Anadolu'da uzun süre beraber yasamis, ayni dini paylasan önemli iki halk. Buna karsilik Türkiye üzerine yapilan ve özellikle Türkiye'de yayinlanan akademik çalismalarda Kürt konusu yakin zamana kadar, bilinen sebeplerden dolayi, maalesef kiyida kösede kalmaktan kurtulamamistir. Halbuki, Türkiye ve Osmanli tarihini anlamak, Kürtleri bu tarihin önemli bir parçasi olarak görmeyi gerektiriyor. Elinizdeki kitap Kürt önde gelenlerine ve onlarin 20. yüzyilda ortaya çikan milliyetçilik hareketine Türkiye Çalismalari çerçevesinde yaklasiyor ve Osmanli devletinin Kürt asiretleri ile iliskilerini, birinci el kaynaklara bagli kalarak, tarih sürecinde inceliyor. Kürtlerin Türkiye tarihindeki rolünü göz ardi etmek kadar yanlis olan baska bir yaklasim da, Kürt kimliginin tarih boyunca hep algilanabilecek ve degismez bir öze sahip oldugunu iddia etmektir. Kitabin bölümlerden biri tamamen Kürt kimliginin tarihteki gelisimini incelemeye ayrilmistir ve Kürt teriminin anlaminin tarih boyunca devamli bir degisiklige ugradigini ve bu degisikligin en önemli sebeplerinden birinin, içinde yasadiklari devletlerle olan etkilesimler oldugunu savunmaktadir. Yakin zamana kadar Türkiye'de yayinlanan ve Kürt milliyetçiliginin ortaya çikisini inceleyen kitaplarda genellikle ideolojik boyut öne çikmaktaydi. Bu da akademik tarafsizliga ters düsmekte ve okuyucunun yanlis bilgilendirilmesine sebep olmaktaydi. Son yillarda birinci el kaynaklarin artan bir siklikla yayinlanmaya baslamasi ve yabanci dillerdeki, akademik objektiflige dikkat eden bazi önemli çalismalarin Türkçeye çevrilmesi sevindiricidir. Türkiye'deki okur böylece, Kürt milliyetçiligi gibi Türkiye, Ortadogu ve hatta Avrupa için böylesine önemli bir konudaki literatürü daha yakindan takip edebilme olanagina ve dogru bilgilendirilme sansina sahip olmaktadir. Umarim, elinizdeki bu kitap Osmanli devleti ve Kürt önde gelenleri arasindaki iliskiler konusunda bilgi sinirlarimizi daha da genisletmeye katkida bulunur. Hakan Özoglu Chicago Üniversitesi Türkiye Arastirmalari Bölümü ögretim üyesi.

Irak Kürtleri, Irak Kürdistani'nda Milliyetçilik ve Ulusal Kimlik / Mahir A. Aziz
Kürdistan bölgesinin anayasal gerçekligini kabule isteksiz kisiler "Kuzey Irak" demekte israr etseler de, bugün Irak Kürdistani'ndaki Kürtler, Irak içindeki ve disindaki komsulariyla ortakliklar kurabilecekleri ve kendi geleceklerini daha önce görülmemis bir düzeyde belirleme yetenegine sahip, özgün bir birim olarak güven içinde yasama duygusunu tasiyorlar. Irak Kürtleri, disaridan bakildiginda çogu kez "toptanci" yargilarla ele aliniyor ve uluslararasi ortamda Kürt jeopolitik gerçekliginin insasina katkida bulunan iç siyasal ve toplumsal gerçekliklere pek dikkat edilmiyor. Siyasi partilerin nasil çalistiklari; demokratiklesme süreçlerinin nasil gerçeklestirildigi; genç Kürtlerin durumlarini ve geleceklerini nasil gördükleri; Kürdistan Bölgesi insanlarinin kendi kimlikleriyle, çevrelerinde yasayanlarin kimliklerini zihinlerinde nasil canlandirdiklari, yalnizca Irak Kürdistan'i için degil, Irak, Türkiye, Suriye ve Iran sinir bölgelerinden olusan daha genis bir jeopolitik sahne için çok önemlidir. Ulusal kimlik sorunlari üzerine yogunlasan Mahir A. Aziz, kimliklerin hareketli ve degisken olduklarini, hatirlanmalari ve sürekli degistirilip, yeniden yapilandirilmalari gerektigini kabul ederek, odagina Kürt politikalari çerçevesinde en sik incelenenleri -yani siyasi seçkinleri- degil, gelecekte büyük olasilikla degisim ve gelisimin motoru olacak kisileri, üniversite ögrencilerini aliyor. Bunlar 1991'de kurulan özerk Kürdistan Bölgesinde dogan ve esas olarak kültürün, toplumsal süreçlerin, tarihi ve siyasi gelisimin belirgin bir "Kürt" anlatimina maruz olan genç insanlar. Toplumun bu kesiminin kendilerine, çevrelerindekilere ve geleceklerine nasil baktiklari, Irak ile ve onun içindeki ya da disindaki Kürt alaniyla ilgilenenlerin bölgede ve dünyada çok büyük jeopolitik öneme sahip bir devletin yasamsal bir bölgesinde günümüzdeki durumu ve ögrenci gençligin talep ve özlemlerini anlamalarina olanak sagliyor. Bu nedenle Aziz'in çalismasi yalnizca milliyetçilik ve kimlik konularinda degil, Irak Kürdistani'yla ilgili literatüre ve ayni zamanda daha genis bir Ortadogu politikalari alanina, daha genis stratejik ve jeopolitik kaygilara katkida bulunuyor. Mahir A. Aziz, Selahaddin, Erbil ve Kürdistan-Hawler Üniversitelerinde ögretim üyesi ve Erbil'deki Sabis Üniversitesinin rektörüdür. 

Erbakan'dan Erdogan'a Laiklik, Demokrasi, Kürt Sorunu ve Islam / M. Hakan Yavuz
Dinden güç alan siyasi hareketlerin bir ülkeyi demokratiklesmeye, hatta liberallesmeye götürmesi mümkün müdür? Yoksa Müslüman toplumlarda liberal ve demokratik bir sistem kurmak için laik düsünceyi mi benimsemek gerekir? Dini hareketler ile demokrasi arasindaki ve demokrasi ile laisizm arasindaki baglar nelerdir? Mevcut Islami düsünce ve normlar demokrasi için engel olusturur mu? Hakan Yavuz bu kitapta iste bu hayati sorulara yanit ariyor. Dinden güç alan Adalet ve Kalkinma Partisi, Türkiye'de 2002'de iktidara geldiginden beri kati bir ideolojik durusu degil, muhafazakâr ve demokrat bir yaklasimi seçti. O halde, acaba radikal dini gruplar rekabetçi ve kurallara dayali bir siyasi sistemde ayakta kalabilmek için daha ilimli uygulamalari ve ideolojiyi mi tercih ediyorlar? Kitabin sonraki bölümlerinde Milli Görüs Hareketi'nin kurulusundan AKP'nin ortaya çikisina dek Islamci siyasal hareketin izi sürülüyor ve AKP'nin baslica liderleri Recep Tayyip Erdogan ve Abdullah Gül ile bu kisilerin AKP kimliginin gelisimindeki rolü üzerinde duruluyor ve nihayet AKP hükümetinin Türkiye'nin iç politikasina yaptigi sosyopolitik etkiler ve iktidari süresince karsilastigi siyasi sorunlar, Kürt sorunu ve bu alandaki AKP politikalari ile Türk dis politikasinin olusturulma ve uygulama asamalarindaki süreklilik ve degisim ele aliniyor. Hakan Yavuz, Utah Üniversitesi, Siyasal Bilimler Bölümü ögretim üyesi. Yazarin Modernlesen Müslümanlar, Nurcular, Naksiler, Milli Görüs ve AK Parti adli kitabi Kitap Yayinevi tarafindan Eylül 2005'te yayinlandi.



Sayfa Sayisi: 1213

Baski Yili: 2015


Dili: Türkçe/Kürtçe
Yayinevi: Kitap Yayinevi

Ilk Baski Yili : 2015

Sayfa Sayisi : 1213

Dil : Türkçe - Kürtçe